Prof. Michał Zembala w emocjonalnym i głęboko poruszającym wywiadzie dla abcZdrowie mówił o czymś więcej niż tylko o swoich wyjątkowych umiejętnościach jako kardiochirurga. Jego głównym głosem był głos ojca. Ojca, który musiał pożegnać swojego najstarszego syna, który przez wiele lat zmagał się z uzależnieniem od narkotyków. Tym razem było to złamane serce, mimo że nazwisko Zembala było używane przez media przez dziesięciolecia, aby dosłownie i symbolicznie ratować serca.
Profesor zamieścił wpis 26 czerwca, w Międzynarodowym Dniu Walki z Narkomanią, który nie był ani statystycznym apelem, ani artykułem naukowym. List był pełen cierpienia i bezsilności. Przypomniał sobie czasy, gdy biegał ulicami Katowic, wciąż ubrany w szpitalną koszulę, szukając syna ukrywającego się w drzwiach. Często zabierał go do szpitali, prosił, aby został, a potem wracał z nadzieją, tylko po to, aby chwilę później ją stracić.
Michał Zembala – Informacje podstawowe
| Kategoria | Informacje |
|---|---|
| Imię i nazwisko | Prof. dr hab. n. med. Michał Zembala |
| Rok urodzenia | 1979 |
| Zawód | Kardiochirurg, profesor medycyny, ordynator |
| Miejsce pracy | Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze |
| Rodzina | Syn prof. Mariana Zembali, ojciec czworga dzieci |
| Znany z | Operacje kardiochirurgiczne, wypowiedzi społeczne, kontrowersje medialne |
| Najnowsze wydarzenia | Śmierć najstarszego syna z powodu uzależnienia od narkotyków |
| Cytat | „Może to zatrzyma kogoś przed spróbowaniem i uratuje przynajmniej jedno życie.” |
| Źródło |
Profesor przyznał w wywiadzie dla Wirtualnej Polski, że nie zna żadnej strategii zapobiegania takim tragediom. „Pytasz, jak tego uniknąć? Nie jestem pewien. Zwróć uwagę, kochaj i bądź. Te uwagi są szczególnie wymowne w czasach, gdy wiele rodzin, nie tylko w Polsce, czuje się zawstydzonych, rozmawiając o uzależnieniach, ponieważ postrzegają je jako formę porażki społecznej.
Sytuacja syna Zembali nie jest wyjątkowa. W ostatnich latach gwiazdy coraz częściej decydują się szczerze rozmawiać o swoich uzależnieniach lub uzależnieniach swoich bliskich. Elton John, który przez lata zmagał się z alkoholem i kokainą, teraz wspiera fundację, która pomaga młodym uzależnionym. Po serii przedawkowań Demi Lovato uczyniła ze swojej walki główny cel swojego aktywizmu i sztuki. Do tej globalnej narracji — osobistej historii, która staje się impulsem do zmiany społecznej — dołącza przykład Michała Zembali.
Syn profesora zmarł w młodym wieku 24 lat. Wiele osób w tym wieku dopiero zaczyna planować swoją przyszłość. Lata dramatycznych prób ratunku dobiegły końca dla rodziny Zembali. „To już koniec” – napisał do ojca w jednej z wiadomości. Już przestaję. To były ostre słowa, które pochodziły z ciemnej strony uzależnienia; nie były metaforą.
Profesor nie ukrywa, że cała rodzina zmagała się z uzależnieniem. Odnosząc się do swoich osobistych doświadczeń medycznych, unika romantyzowania okoliczności. „To była walka, która obejmowała śmierć” – kontynuuje. Kiedy wypowiada to stwierdzenie lekarz, który każdego dnia ciężko pracuje, aby zapobiec śmierci, uderza ono szczególnie mocno.
Michał Zembala stracił ojca, legendę polskiej transplantologii, prof. Mariana Zembalę, dwa lata wcześniej. Był człowiekiem, który zmienił polską medycynę, a także ratował życie. „Każdy mój krok był komentowany: to zasługa mojego ojca” – przyznał Michał w wywiadzie, przyznając, że przez lata musiał żyć w cieniu ojca. Jako pogrążony w żałobie ojciec zmienia teraz dyskurs w społeczeństwie – nie jako następca władzy, ale jako jednostka.
Temat śmierci młodej osoby z zażywania narkotyków jest nadal tematem tabu. Trudno uwierzyć, że tragedie dotykają również dobrze wykształconych, wpływowych i wrażliwych rodzin w kulturze, która przywykła kojarzyć uzależnienia z „patologią”. Zembala obala ten mit, pokazując, że uzależnieniu można zapobiec bez miłości, edukacji lub pozycji społecznej.
Jedną ze znaczących zmian, która mogłaby wyniknąć z otwartości profesora, jest podejście systemowe. Według licznych ekspertów w Polsce brakuje gruntownego, dobrze finansowanego systemu leczenia uzależnień. W ośrodkach jest za mało miejsc, rodziny nie wiedzą, gdzie się zwrócić, a plakaty szkolne są często jedyną formą zapobiegania. Głos tak potężnej osoby może pomóc zmienić narrację z moralizatorskiej na zrozumienie.
Ta osobista tragedia jest jednak również opowieścią o nadziei. Ważne będzie, jeśli, jak twierdzi profesor Zembala, choć jedna osoba przestanie sięgać po narkotyki po przeczytaniu tej historii. Każda uratowana dusza jest rodzajem zadośćuczynienia dla ojca, który zrobiłby wszystko, aby zmienić bieg wydarzeń.
Edukacja, technologia i medycyna — wszystkie te rzeczy postępują szybciej niż w przeszłości we współczesnym świecie. Mimo to najtrudniejsze problemy — takie jak uzależnienia, dynamika rodziny i choroby duchowe — pozostają wyraźnie ludzkie. Prof. Michał Zembala pokazuje, jak można być bezradnym, aby powstrzymać cierpienie bliskich, nawet jeśli jest się wyjątkowym specjalistą. Jednak z tej bezradności może wyłonić się również coś bardzo znaczącego: odwaga mówienia prawdy.
